از کجا بفهمیم فشار سنج درست کار میکند؟ راهکار دریافت نتایج دقیق تر
تحقیقات پژوهشی انجام شده نشان می‌دهند که حدود 15 درصد از فشارسنج‌های خانگی امکان خطا در نتایج را دارند. این ابزارها چه از نوع دیجیتالی باشند و یا عقربه‌ای، به مرور زمان در اثر عدم کالیبراسیون دوره‌ای، استفاده نادرست، نگهداری نامناسب و یا ضربه خوردن دستگاه، از میزان دقت‌شان کاسته شده و نتایج اشتباهی را نشان می‌دهند. در صورت آگاه نبودن بیماران از این احتمال، اعتماد به نتایج نادرست شکل گرفته و در نتیجه منجر به تصمیمات اشتباه در مورد مصرف دارو می گردد.
یک روش ساده برای اطلاع از دقت دستگاه فشارسنج، مقایسه کردن نتایج آن با نمونه دستگاِه‌های حرفه‌ای سنجش فشار در مطب پزشکان است. همچنین می‌توان برای اطمینان از عملکرد صحیح این محصول، در زمان‌های مشخص نسبت به کالیبراسیون آن اقدام کرد. علاوه بر این موارد، رعایت اصول صحیح اندازه‌گیری فشار خون نیز برای دستیابی به نتایج قابل اعتماد ضروری است. زمان انتخاب و بررسی قیمت دستگاه فشارسنج، به دنبال محصولی باشید که از گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش برخوردار باشد تا در صورت نیاز به کالیبراسیون یا تعمیر، بتوانید به راحتی اقدام کنید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید
نمایش
روش های بررسی صحت عملکرد دستگاه فشارسنج (دیجیتال و عقربه ای)
اگر می‌خواهید بدانید که دستگاه فشارسنج خانگی‌تان درست کار میکند یا خیر، به موارد گفته شده زیر توجه کنید.
1. مقایسه نتایج فشار با اندازه گیری در مطب پزشک
ساده‌ترین راه برای اطمینان از دقت فشارسنج خود این است که آن را به مطب پزشک ببرید. فشار خون خود را با فشارسنج خودتان اندازه بگیرید و سپس بلافاصله با تجهیزات کالیبره شده پزشک نیز اندازه گیری کنید. پزشکان معمولا از دستگاه‌های فشار سنج عقربه ای و جیوه ای استفاده می‌کنند که دقت بالاتری دارند.
اعداد را مقایسه کنید چنانچه یک اختلاف کوچک (در حد 5- 10 میلی متر جیوه) وجود دارد، این مورد قابل قبول است. اما اگر اختلاف زیادی بین نتایج وجود داشته باشد، دستگاه فشار شما دقیق نیست و نیاز به بررسی یا تعویض دارد.
2. بررسی صفر بودن عقربه در فشارسنج عقربه ای
دستگاه‌های فشارسنج عقربه‌ای وقتی که در حالت آزاد باشند، یعنی هیچ فشاری را اندازه‌گیری نکنند، عقربه‌شان (عدد نمایش داده شده روی صفحه) عدد صفر را نشان می‌دهد. در غیر این صورت امکان تنظیم نادرست آن و یا وجود خطا در دستگاه وجود دارد.
3. بررسی ظاهری دستگاه فشارسنج
اولین مورد برای اطمینان از صحت عملکرد دستگاه فشارخون، بررسی بصری آن است. یعنی به دنبال هر گونه نشانه واضح آسیب دیدگی در محصول باشید. از مهم ترین موضوعات برای بررسی ظاهری دستگاه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- اطمینان از سلامت فیزیکی کاف و عدم پارگی یا نشتی در آن
- بررسی سالم بودن شیلنگ و اتصالات دستگاه فشارسنج
- دقت در سلامت صفحه نمایش فشارسنج‌های دیجیتال برای نمایش واضح اعداد
- اطمینان از کارکرد بدون مشکل دکمه‌ها در فشارسنج‌های دیجیتال
- عدم وجود آسیب‌های فیزیکی مانند شکستگی دستگاه، کج شدن عقربه و…
4. اتصال دستگاه فشارسنج به یک منبع فشار مشخص
راه حل دیگر برای اینکه مطمئن شوید دستگاه فشارخون درست عمل میکند یا خیر، اعمال کردن یک فشار شناخته شده و مقایسه نتایج آنها است. یعنی دستگاه فشار را به چیزی وصل کنید که دقیقا می دانید چقدر فشار دارد.
در صورت مشاهده اختلاف زیاد در نتایج، احتمالا دستگاه شما خراب است. اتصال به دستگاه فشارسنج کالیبره شده و یک استاندارد فشار، بهترین موارد برای این بررسی هستند.
نکته: استاندارد فشار یک دستگاه مخصوص است که فشار خیلی دقیق تولید میکند.
5. بررسی در حداکثر ظرفیت دستگاه فشارسنج
نکته: این روش برای بررسی صحت عملکرد دستگاه‌های فشارسنج خانگی کاربرد زیادی ندارد. زیرا افراد به تجهیزات لازم برای اعمال فشار دقیق بالا دسترسی ندارند.
هر دستگاه فشارسنج فقط تا یک حد مشخصی از فشار را می‌تواند اندازه بگیرد که به این محدوده مشخص، ظرفیت فشارسنج می‌گویند.
حال شما باید فشاری به دستگاه خود وارد کنید که برابر با بالاترین فشاری باشد که می‌تواند اندازه بگیرد. اگر اختلاف نتیجه فشارسنج با عددی که انتظار داشتید خیلی فرق داشته باشند، یعنی دستگاه شما در بالاترین حد خود درست کار نمی‌کند.
6. کالیبراسیون منظم دستگاه فشارسنج
برای اطمینان از دقت مداوم در دستگاه فشارسنج، باید به طور منظم کالیبراسیون آن را بررسی کنید. کالیبراسیون نباید تنها یکبار انجام شود؛ بلکه باید به صورت دوره‌ای تکرار گردد.
تعداد دفعات برای انجام کالیبراسیون دستگاه فشارسنج به این بستگی دارد که از آن برای چه کاری استفاده می‌کنید و مورد دوم توصیه‌های شرکت سازنده برای زمان کالیبراسیون است که در دفترچه راهنما محصول قید شده است.
7. بررسی حرکت عقربه در دستگاه فشارسنج
اگر از دستگاه‌های فشارسنج عقربه‌ای استفاده می‌کنید، باید در زمان تغییرات فشار، عقربه آن به آرامی حرکت کند. اگر عقربه حین اندازه‌گیری حرکت نکرده و یا گیر میکند، این مورد نشان دهنده یک مشکل در دستگاه است.
8. بررسی باتری ها در فشارسنج دیجیتال
یکی از فاکتورهای مهم برای اینکه مطمئن شویم آیا فشارسنج دیجیتالی دقیق است یا خیر؛ بررسی باتری‌های آن است. توصیه می‌شود به طور دوره‌ای آنها را تعویض کنید؛ زیرا ضعیف بودن باتری منجر به بروز خطا در نتایج فشارخون می‌شود.
9. اطمینان از شنیدن صداهای کوروتکوف
برای صحت عملکرد فشارسنج‌های عقربه‌ای، تمرکز خود را بر دقت شنیدن صداهای کورتکوف بگذارید. در صورت وجود نشتی هوا در لوله‌ها و قطعات گوشی پزشکی این صداها به وضوح شنیده نمی‌شوند و در نتیجه فشار خون به اشتباه اندازه‌گیری می‌شود.
چگونه نتایج دقیق‌تری از دستگاه فشارسنج بگیریم؟
ارائه نتایج صحیح توسط دستگاه فشارسنج، تنها به عوامل فنی دستگاه مربوط نمی‌شود؛ بلکه دستورالعمل‌هایی نیز برای اندازه‌گیری صحیح فشارخون وجود دارد که باید توسط افراد رعایت شوند. نکات زیر به عنوان بهترین راهنمای سنجش دقیق فشارخون در منزل هستند.
🔷 از انجام فعالیت های پرفشار بپرهیزید.
نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشارخون، از انجام فعالیت‌هایی مانند ورزش، مصرف کافئین و سیگار، که منجر به افزایش فشار می‌شوند، خودداری کنید.
🔷 به موقعیت قرارگیری بدن توجه کنید.
از دیگر عوامل تاثیرگذار بر نتیجه دستگاه فشارسنج، حالت قرارگیری بدن است. در این شرایط باید به سطحی تکیه دهید و کاملا صاف بنشینید. سپس بازو خود را به وسیله یک تکیه‌گاه مانند بالشتک، تا سطح قلب خود بلند کنید.
🔷 صحبت نکنید و کمی آرام باشید.
5 دقیقه قبل از اینکه به اندازه‌گیری فشار خود بپردازید، از هر آنچه که واقعا شما را تحت فشار قرار می‌دهد، دوری کنید. صحبت با دیگران و یا چک کردن تلفن همراه، از فعالیت‌هایی هستند که بر دقت اندازه‌گیری فشارسنج دیجیتالی، تاثیر می‌گذارند.
🔷 ادرار خود را نگه ندارید.
از دلایل عجیب ولی واقعی که بر نتیجه فشارخون شما تاثیر می‌گذارد، نگه داشتن ادرار است؛ زیرا این مورد باعث افزایش موقت فشار می‌شود.
🔷 یک برنامه منظم برای اندازه گیری داشته باشید.
فشارخون افراد در طول ساعات روز به دلایل زیادی مثل فعالیت، استرس، خواب و… بالا و پایین می شود. بنابراین اگر می‌خواهید اندازه‌گیری ثابت، قابل مقایسه و قابل اعتماد از دستگاه فشارخون در منزل داشته باشید، در هر روز به طور منظم و در دو زمان مشخص یکبار صبح و یکبار عصر فشار خود را اندازه گیری کنید.
بعد از گذشت یک هفته اندازه‌گیری منظم، چنانچه بیشتر نتایج شما در محدوده فشارخون تعیین شده از سوی پزشک‌تان بود، می‌توانید دفعات اندازه‌گیری را کاهش دهید. در ابتدا دو یا سه بار در هفته و سپس فقط ماهانه یک بار فشار خود را چک کنید. در صورت مشاهده تغییرات ناگهانی (بالا و پایین رفتن فشار به طور غیرمعمول) و یا مداوم، باید این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
🔷 نتایج فشار روزانه خود را یادداشت کرده و گزارشی از آن تهیه نمایید.
روزانه گزارشی از نتایج فشار خود تهیه کنید، یعنی نتایج فشار را بنویسید تا چنانچه متوجه تغییراتی شدید، آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
🔷 کاف را مستقیما دور دست خود بپیچید.
کاف دستگاه فشارسنج را مستقیم بر روی دست قرار دهید و هرگز آن را بر روی پیراهن یا بلوز خود نگذارید.
🔷 کالیبراسیون دستگاه را هر 6 ماه انجام دهید.
برای اطمینان از صحت دستگاه فشارسنج باید به طور منظم هر شش ماه کالیبراسیون دستگاه را انجام دهید. (برخی از فشارسنج‌های دیجیتال دارای کالیبراسیون مادام‌العمر هستند و به کالیبراسیون دوره‌ای نیاز ندارند)
جمع بندی
از کجا بفهمیم فشار سنج درست کار میکند؟ برای اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه فشارخون خانگی، روش‌های ساده بسیاری وجود دارد. بهترین مورد آن، مقایسه نتایج دستگاه فشار با نمونه‌ی حرفه‌ای آن در مطب پزشک است. اگر اختلاف قابل توجه‌ای در نتایچ مشاهده شود، احتمال بروز خطا در دستگاه شما وجود دارد.
علاوه بر این، بررسی وضعیت فیزیکی محصول، اطمینان از سلامت شیلنگ‌ها و اتصالات و کارکرد صحیح دکمه‌ها نیز در زمان خرید فشارسنج از یک فروشگاه تجهیزات پزشکی حائز اهمیت است. در نهایت، با انجام کالیبراسیون دوره‌ای دستگاه و رعایت نکات کلیدی اندازه گیری فشار می‌توانید از دقت عملکرد آن اطمینان حاصل کنید.
سوالات متداول
نشانه های درست کار نکردن دستگاه فشارسنج چیست؟
- نتایج خیلی متفاوت با اندازه‌گیری‌های قبلی
- عدم نمایش عدد و یا نشان دادن خطا
- وجود مشکل در باد شدن کاف یا خالی شدن آن
- صداهای غیرعادی در زمان اندازه‌گیری با فشارسنج‌های عقربه‌ای
چرا صحت عملکرد فشارسنج مهم است؟
عملکرد نادرست و نتایج اشتباه دستگاه فشارسنج منجر به تشخیص و درمان اشتباه می‌شود که عواقب جدی برای سلامتی (افزایش خطر عوارض قلبی عروقی) و همچنین ایجاد اضطراب بی‌مورد را در پیش دارد.
